مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM)
مقدمه
مدل سازی اطلاعات ساختمان building information modeling =BIM در سال های اخیر به طور گسترده در جوامع مرتبط با صنایع ساختمانی استفاده می شود. تعریف کاربردی مرسوم به صورت مدل سه بعدی از یک وسیله یا ابنیه می باشد که کاربر میتواند لایه ها و اجزای مختلف آن شامل چارچوب و اسکلت کلی، اتصالات، تاسیسات مختلف، مجاری ارتباطی، لوازم و غیره را مشاهده نماید.
در واقع تصویرسازی فوق نمیتواند چندان هم صحیح باشد. BIM صرفا یک مدل گرافیکی یا یک ابزار گرافیکی برای مشاهده اطلاعات ابنیه نمی باشد و در واقع یک دیتابیس هوشمند از اطلاعات فیزیکی ابنیه و ویژگی های کاربردی ان می باشد.
تعریف لغوی و مفهومی
شرکت autodesk که رسمی ترین ارگان در زمینه طراحی ابنیه می باشد BIM را به صورت زیر تعریف کرده است: “بیان دیجیتال مشخصه های فیزیکی و کاربردی یک ابنیه به نحوی که این نمایش در قالب یک منبع اطلاعاتی مشترک از اطلاعات ابنیه جهت تصمیم گیری های استراتژیک در فرآیند ساخت و ساز تا رسیدن به انتهای عمر مفید بنا می باشد.”
محاسن مدل سازی ساختمان زمانی به طور شفاف بروز پیدا میکند که به طور تعاملی بین تیم های مختلف طراحی جهت هماهنگی قواعد و اصول طراحی، جلوگیری از تعارض های کاری و تضمین فضای مناسب تمامی سیستم های مرتبط با بنا مورد استفاده قرار گیرد. این تعامل در نهایت خود را به صورت صرفه جویی در هزینه و زمان در طی فرایند ساخت و ساز و نگهداری بنا نشان خواهد داد.
BIM هم چنین به صورت مدل سازی عملکرد دینامیکی ابنیه، یا به طور دقیق تر مصرف انرژی ابنیه ، با هدف بررسی تقریبی موقعیت، فضاسازی و راندمان عملکرد اجزای بنا بر سیستم انرژی کل شبکه نیز مورد استفاده قرار میگیرد. این ویژگی یک مزیت جدید به حساب نمی آید و در واقع نرم افزار های سه بعدی در سالیان گذشته برای مدل سازی انرژی مورد استفاده قرار می گرفتند چارچوب BIM امکان اشتراک داده های لحظه ای و On-line را در قالب فناوری محاسبات ابری Cloud Computing دراختیار تمامی فناوری های مرتبط با طراحی فضاهای ساختمانی قرار میدهد.
نحوه بهره مندی مناسب از مدل اطلاعاتی ساختمان
چگونه فناوری BIM از مدل سازی ساخت و ساز تئوری به دنیای واقعی کاربردی ساخت و ساز و نگهداری ابنیه ها تبدیل میشود؟
بسیاری از مدیران پروژه های ساختمانی نیازمند مدیریت کارهای روزانه و بررسی تاثیر انها در ساخت و ساز و نگهداری ان بنا می باشند. هم چنین به طور مشخص تر ، مدیریت کیفیت فضاهای داخلی ساختمانها نظیر نور، رطوبت، صدا، دما و همچنین کیفیت خدمات ارائه شده، هزینه های کارکردی ساختمان، مصرف انرژی، مصرف آب، بازیافت زباله ها و کاهش تلفات جزو چالش های مدیریتی می باشد. با توجه به روند صعودی گزارش های مدیریتی ارائه شده، اندازه گیری و تحلیل عملکرد ساختمان ها نسبت به گذشته از اهمیت بیشتری برخوردار است.
تمامی سیستم های فوق از نظر تولید داده بسیار پیچیده می باشند لذا افرادی که با این سیستم ها سرو کار دارند جزو نیروهای کارآمد و با ارزش ساختمان محسوب میشوند که وظیفه برنامه ریزی، فهم و درک و ارائه گزارش مربوط به خروجی های این سیستم و سایر داده ها را بر عهده دارند.
مدیریت ساختمان با فناوری های مختلفی برای مدیریت اجزای مختلف ساختمان سروکار دارد. سیستم اتوماسیون ساختمان BAS یا سیستم مدیریت ساختمان BMS عمدتا عملکرد اجزای مکانیکی ونورپردازی ساختمان را بر عهده دارند. سیستم مدیریت انرژی ساختمان که جزئی از واحد BASیا BMS محسوب میشود، مصرف انرژی را کنترل میکند. در ساختمان های با کاربری های متنوع از سیستم مدیریت متمرکز IWMS و یا سیستم های مدیریت نگهداری ساختمان کامپیوتری CMMS به منظور مدیریت پارامتر های مختلف، نگهداری ساختمان، مدیریت زمانبندی کارها، مدیریت پرسنل و مدیریت دسترسی استفاده میشود.
با توجه به این نکته که نیاز به برنامه ریزی چه در حین ساخت و ساز و چه در حین نگهداری ابنیه ضروری می باشد، فناوری BIM و استانداردهای مربوطه توسعه داده شده امکان ارتباط توامی سیتسم های درگیر در مدیریت ساختمان با یکدیگر را فراهم می آورد. در شرایط استاندارد، مدیریت ساختمان تمامی اسناد و مدارک مربوط به اطلاعات بنا، نقشه های مربوطه، دیتاشیت های مربوط به تاسیسات و دستورالعمل های مربوط به نگهداری انها و همچنین گزارشات مربوط به خرابی و رکرود های مربوطه را در اختیار دارند که به ندرت این منابع اطلاعات به صورت الکترونیکی به همدیگر لینک و یا به صورت طبقه بندی شده و هدفمند آرشیو شده اند. تجربه نشان داده که به طور مثال در بهترین شرایط فقط نقشه های اصلی مربوط به تاسیسات در اختیار مدیریت ساختمان بعد از ساخت و ساز قرار گرفته میشود که از جنبه نگهداری ساختمان مشکلات فراوانی ایجاد مینماید.
مدیریت ساختمان نیاز به دسترسی مداوم، دقیق ، آسان و به روز به اطلاعات ساختمان را ضروری میداند ولی فناوری های قبلی این امکان را به سهولت فراهم نمیکرد.
فرآیند دسترسی به اطلاعات ساختمان در قالب BIM
در محیط BIM ،داده ها تواما در کنار مدل قرار دارند و بدین طریق مدیریت ساختمان امکان دسترسی و استفاده از آنها را در طراحی، مطالعات و نگهداری ساختمان دارد. اطلاعات لازم در قالب استاندارد COBIE، که استاندارد مرسوم برای جمع اوری و گردش اطلاعات پروزه های ساختمانی است، در محله اول توسط طراح مشخص و جمع اوری میشود. این اطلاعات در قالب اطلاعات طراحی ساختمان شامل سازندگان تجهیزات، مدل و ویژگی های عملکردی آن می باشد. در ادامه پیمانکار پس از نصب و تجهیز ساختمان، اطلاعات عملکردی آن شامل شماره سریال، اطلاعات مربوط به سرویس دهی، شیوه نگهداری و شرایط کاری آنها را گرد اوری میکند. در نهایت این اطلاعات در اختیار مدیریت ساختمان برای انجام امورات مربوطه قرار میگرد.
استاندارد COBIE به نحوی پایه گذاری شده است که سیستم های مدیریت ساختمان مرسوم نظیر CMMS و IWMS اطلاعات و داده های خود را از طریق نرم افزارهای موجود در اختیار سیستم قرار میدهند
http://arianps.ir/%d8%a8%d8%a8%db%8c%d9%86%db%8c%d8%af-%d9%85%d8%af%d9%84-%d8%b3%d8%a7%d8%b2%db%8c-%d8%a7%d8%b7%d9%84%d8%a7%d8%b9%d8%a7%d8%aa-%d8%b3%d8%a7%d8%ae%d8%aa%d9%85%d8%a7%d9%86-bim/
