آشنایی طراحی تاسیسات ساختمان های بلند مرتبه

از ساخت ساختمان های بلند مرتبه بیش از 100 سال میگذرد.این ساختمان ها بعد از ابداع سیستم ترمز ایمنی در آسانسور ها در سال 1853 ساخته شدند.با رشد جمعیت در کشور ها و رشد اقتصادی مردم این ساختمان ها روز به روز بیشتر و بلند تر شدند.

تعریف آسمان خراش(ساختمان بلند مرتبه) : به ساختمان بسیار بلندی(حدودا 150 متر به بالا) که هر یک از طبقات آن قابل اقامت باشد آسمان خراش یا ساختمان بلند مرتبه گویند.در ایران از واژه برج نیز برای این نوع ساختمان ها استفاده میشود.

این واژه نخستین بار در اواخر سده نوزدهم برای ساختمان‌های بلند شهر نیویورک آمریکا بکار رفت. بعدها تاریخ نگاران معماری از کاربرد این واژه برای ساختمان‌های بلند آجری خودداری کرده و آن را تنها در مورد ساختمان‌های بلندمرتبه با اسکلت فولادی بکار بردند.به سازه های بلند یا ساختمان های بلند،‌ بلندمرتبه (Hi-Rise) گفته می شود. به طور معمول واژه بلندمرتبه با واژه ای دیگر مانند مسکونی یا اداری همراه است. بتن مسلح و فولاد مصالحی هستند که برای ساختار ساختمان های بلند استفاده می شود. سازه ی بیشتر آسمان خراش های سبک از فولاد است.

تعریف دیگر آسمان خراش(ساختمان بلند مرتبه) :کمیته فنی (TC 9.12) اشری ساختمان بلندمرتبه را ساختمانی تعریف می‌کند که ارتفاع آن بیشتر از ۳۰۰ فوت باشد. انجمن ساختمان‌های بلندمرتبه و زیستگاه‌های شهری (CTBUH 2014) یک ساختمان بلندمرتبه را ساختمانی می‌دانند که ارتفاع آن قویاً ، طراحی یا کاربرد آن تأثیر بگذارد؛ آن‌ها ساختمان‌های بلندمرتبه را به‌صورت زیر طبقه بندی کرده اند:

1-بیشتر از ۳۰۰ فوت

2-بسیار بلند یا سوپرتال (ساختمان‌های بلندتر از ۱۹۶۸ فوت)

3-بسیار بسیار بلند یا مگاتال (ساختمان‌های بلندتر از ۲۶۰۰ فوت)

ساختمانهاي بلند مرتبه داراي سيستمهاي پيشرفته و تجهيزات مكانيكي و الكتريكي متنوع و گسترده اي مي باشند. در ادامه به صورت مختصر به معرفی برخی از این سیستم ها که شامل سيستم گرمايش، سرمايش، تهويه مطبوع، سيستمهاي مكانيكي از جمله تجهيزات آبرساني و پمپ ها، سيستمهاي روشنايي، سيستم توزيع برق نرمال و اضطراري، كنترل تردد و غيره مي باشند مي پردازيم.

تهويه مطبوع (Air Conditioning)

تعريف تهويه مطبوع

کنترل رطوبت،دما،درجه خلوص،سرعت حرکت هوا در بخش های مختلف در يك ساختمان را تهويه مطبوع مي گويند.

تهويه مطبوع براي يك يا دو منظور زير انجام مي شود :

 تامين آسايش ساكنان ساختمان

 ايجاد شرايطي كه براي انجام كار تحقيقاتي، تامين شرايط بهداشتي، توليد محصول و يا نگهداري محصول مورد نظر است.

هدف از تهويه، تهيه هوايي است با چهار شرط زير :

•  جهت حركت و سرعت آن مطابق شرايط كار باشد.
•  دماي آن مناسب فضا باشد.
•  رطوبت آن مناسب فضا باشد.

گرمايش Heating

در تهويه مطبوع, گرمايش اغلب به واسطه کویل بخار یا کویل آب گرم تامين مي گردد. ديگ هاي اصلي آب گرم و بخار در موتور خانه مركزي استقرار دارند و آب گرم مورد نياز را تامين مي كنند. گرمايش مي تواند به منظور كنترل دماي اتاق و يا كنترل رطوبت به صورت پيش گرمايش هواي تازه يا هواي مخلوط, گرمايش متعارف و يا پس گرمايش صورت گيرد. هر يك از اين مراحل, حلقه كنترل مربوط به خود را دارد.

سرمايش Cooling

سیستم سرمایش سامانه اي است كه نياز برودتي ساختمان را در طول فصول گرم سال برآورده مي كند به طوري كه دما و ميزان رطوبت هواي داخل فضاها در حد معين و دلخواه كنترل می گردد. سيستم هاي سرمايش متنوعي مانند كولر آبي، كولر گازي، ايرواشر، سيستم فن كويل، سيستم هواساز و غيره طراحي شده كه با توجه به شرايط آب و هوايي منطقه، كاربرد فضاي داخل و مسايل اقتصادي مورد استفاده قرار مي گيرد. اساس انتخاب دستگاههاي سيستم سرمايش، بار برودتي ساختمان است كه در ساعت طرح محاسبه مي شود.

عوامل موثر در تعيين ساعت طرح عبارتند از :

•  بار تابش خورشيدي و هدايت از شيشه ها
•  بار تابش خورشيدي و هدايت از ديوارها و بام ساختمان
•  بار افراد حاضر در ساختمان با توجه به نوع فعاليت آنها
•  بار سيستم روشنايي و ساير تجهيزات الكتريكي، بخاري و گازي

طراحی تاسیسات مکانیکی ساختمان