آشنایی با مبانی برق کنترل و اتوماسیون

ﻣﺪار ﻓﺮﻣﺎن :    
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﺪار ﻓﺮﻣﺎن ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻣﺪاری ﮐﻪ ﻓﺮاﻣﯿﻦ ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ را ﺑﺮای ﻣﺪار ﻗﺪرت ﺻﺎدر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . اﯾﻦ ﻣﺪارات ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ورودی ﻣﻄﻠﻮب از ﻃﺮف اﭘﺮاﺗﻮر ، ﺧﺮوﺟﯽ را ﺑﺮای ﻣﺪار ﻗﺪرت ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ . ﻣﺪارات ﻓﺮﻣﺎن ﺑﺪﻟﯿﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ زﯾﺎدی ﮐﻪ دارﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮑﺒﺎر و ﺑﻄﻮر ﺻﺤﯿﺢ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزی ﺷﻮﻧﺪ زﯾﺮا در ﺻﻮرت ﻧﻘﺺ ، ﻋﯿﺐ ﯾﺎﺑﯽ آن ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻮده و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮای رﻓﻊ ﻋﯿﺐ ، ﻣﺪار ﻓﺮﻣﺎن دوﺑﺎره ﻃﺮاﺣﯽ و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزی ﺷﻮد . در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺪارات ﻓﺮﻣﺎن ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺳﻬﯿﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺪار ﻓﺮﻣﺎن ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﯾﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺪار ﻗﺪرت را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻗﻄﻌﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﻣﺪارات ﻓﺮﻣﺎن ﮐﻨﺘﺎﮐﺘﻮرﻫﺎ ، رﻟﻪ ﻫﺎ و راه اﻧﺪاز ﻫﺎی ﻣﻮﺗﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ  .

 

رﻟﻪ ﻫﺎ   :
رﻟﻪ ﯾﮏ ﮐﻠﯿﺪ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ . ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﻤﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﮐﻨﺘﺎﮐﺖ ﻫﺎی آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺮﯾﺎن زﯾﺎدی را ﻋﺒﻮر دﻫﻨﺪ . رﻟﻪ در ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده در ﺗﻠﮕﺮاف اﺧﺘﺮاع ﺷﺪ و در ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ از رﻟﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﮐﻨﺘﺮل اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ . در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ادوات اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ رﻟﻪ ﻫﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ داﺷﺘﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺘﺤﺮک ، ﺳﺮﻋﺖ و ﻋﻤﺮ ﻣﺤﺪودی دارﻧﺪ . رﻟﻪ ﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ از ﻧﻈﺮ ﺳﺮﻋﺖ ، ﺟﺮﯾﺎن ﻋﺒﻮری ، اﻧﺪازه ، ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن و ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺮ رﻟﻪ ﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮوﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ارﺟﺤﯿﺖ دارﻧﺪ . ﻣﻌﻤﻮﻻ رﻟﻪ ﻫﺎ ﺑﺮای ﻣﺤﺪوده ﮐﻤﺘﺮ از ۵ آﻣﭙﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ  .

 

ﮐﻨﺘﺎﮐﺘﻮر ﻫﺎ   :
ﮐﻨﺘﺎﮐﺘﻮر ﯾﮏ ﮐﻠﯿﺪ ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از اﺟﺰای ﻣﻬﻢ در ﻣﺪارات ﻓﺮﻣﺎن اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺑﺤﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﺪ . ﮐﻨﺘﺎﮐﺘﻮر ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺎﺻﯿﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺲ ، ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻟﻪ ﻫﺎ ﺗﻌﺪادی ﮐﻨﺘﺎﮐﺖ را ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ وﺻﻞ و ﯾﺎ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺟﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ، از اﯾﻦ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺟﻬﺖ ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ و ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺗﺼﺎل در ﻣﺪارات اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد . اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﻨﺘﺎﮐﺘﻮر ﺑﺠﺎی ﮐﻠﯿﺪﻫﺎی دﺳﺘﯽ دارای ﻣﺰاﯾﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺸﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ   :
۱ – ﮐﻨﺘﺮل و راه اﻧﺪازی ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ از راه دور و ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن
۲- ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻی ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﮐﻨﺘﺎﮐﺘﻮر و ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺑﺎﻻی ﻗﻄﻌﺎت
۳- اﻣﮑﺎن ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺪارات ﻓﺮﻣﺎن ﺧﻮدﮐﺎر ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﭘﯿﭽﯿﺪه
۴- ﮐﻨﺘﺎﮐﺘﻮر دارای ﺿﺮﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺎﻻ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺮه ﺑﺮدار ﯾﺎ اﭘﺮاﺗﻮر اﺳﺖ
۵- در ﻫﻨﮕﺎم ﻗﻄﻊ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺮق و اﺗﺼﺎل ﻣﺠﺪد آن ، ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﻮد ﺑﺨﻮد راه اﻧﺪازی ﻧﻤﯽ ﺷﻮد و ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺠﺪدا ﺳﯿﺴﺘﻢ را اﺳﺘﺎرت ﻧﻤﻮد ﻣﻌﻤﻮﻻ ﮐﻨﺘﺎﮐﺘﻮرﻫﺎ ﺑﺮای ﻣﺤﺪوده ﺑﯿﺸﺘﺮ از ۱۵ آﻣﭙﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ

راه اﻧﺪازﻫﺎی ﻣﻮﺗﻮر   :
ﯾﮏ ﮐﻨﺘﺎﮐﺘﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺤﺎﻓﻆ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ زﻣﺎن ﻣﻮﺗﻮر دﭼﺎر اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ﮔﺮدﯾﺪ ، ﮐﻨﺘﺎﮐﺘﻮر ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﻮﺗﻮر را از زﯾﺮ ﺑﺎر ﺧﺎرج ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . رﻟﻪ ﻫﺎ و ﮐﻨﺘﺎﮐﺘﻮرﻫﺎ و راه اﻧﺪازﻫﺎی ﻣﻮﺗﻮر ﺑﻬﻢ ﺷﺒﯿﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ زﯾﺮا ﺗﻤﺎم آﻧﻬﺎ دارای ﺑﻮﺑﯿﻦ ﻣﺘﺤﺮک ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﮏ آن ﯾﮑﺴﺮی اﺗﺼﺎﻻت ﺑﻬﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ و ﯾﮑﺴﺮی از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ  .

 

 

ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی ﭘﻠﻪ ای Stepped Motor   :  
ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی ﭘﻠﻪ ای ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﯿﺪﺑﮏ اﻣﮑﺎن ﮐﻨﺘﺮل ﺳﺮﻋﺖ و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺣﺮﮐﺘﯽ را در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺎ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﻨﺪ . ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﮏ ورودی ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﻟﺲ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﻪ اﻧﺪازه ﭼﻨﺪ درﺟﻪ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺧﻮد دوران ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ﭘﻠﻪ ای ﭘﺎﻟﺲ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ را ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ﭘﻠﻪ ای ﺑﻪ ﺷﻔﺖ ﻣﻮﺗﻮر اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازه زاوﯾﻪ ای دﻗﯿﻖ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﭘﺎﻟﺲ ﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ارﺳﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﭽﺮﺧﺪ ، از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺷﻔﺖ ﻣﻮﺗﻮر ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﻧﺪازه زاوﯾﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﻫﻨﮕﺎم ارﺳﺎل ﭘﺎﻟﺲ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ، ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺎﻟﺲ ﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ارﺳﺎﻟﯽ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ و ﺳﺮﻋﺖ را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﺮد . ﮔﺸﺘﺎور ﻧﮕﻬﺪاری ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی ﭘﻠﻪ ای اﯾﻦ اﺟﺎزه را ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺧﻮد را ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻗﻒ ﺑﻄﻮر ﻣﺤﮑﻢ ﺣﻔﻆ ﮐﻨﻨﺪ . ﻣﻮﺗﻮر ﭘﻠﻪ ای ﻋﻤﻮﻣﺎ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﻮﻗﻒ ﺑﺪون اﻧﺮژی ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﻪ ﮐﻠﯽ ﻗﻄﻊ ﺷﻮد ﺑﺼﻮرت ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻗﺒﻠﯽ ﺧﻮد ﻗﻔﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد  .

 

ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی ﺧﻮد ﻓﺮﻣﺎن   Servo Motor  :  
ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ اوزان ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ و ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺗﻮﺳﻂ وﻟﺘﺎژ AC ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻮع DC آن ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ  .

 

ﺷﯿﺮﻫﺎی ﺑﺮﻗﯽ   :
از ﯾﮏ ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﻪ ﻣﺘﺤﺮک ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ . ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ ﺑﺮﻗﺪار ﻣﯽ ﮔﺮدد ، ﻣﯿﻠﻪ را ﺑﻄﺮف ﺧﻮد ﻣﯽ ﮐﺸﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﺴﯿﺮ ﺷﯿﺮ ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد و راه ﺑﺮای روان ﺷﺪن و ﮔﺮدش ﻣﺎﯾﻊ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد . زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ از ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﯽ اﻓﺘﺪ ﻧﯿﺮوی ﮐﺸﺶ ﻓﻨﺮ ﻣﯿﻠﻪ را ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ اوﻟﯿﻪ ﺧﻮد ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺮداﻧﺪ و راه ﮔﺮدش ﻣﺎﯾﻊ ﻣﺴﺪود ﻣﯽ ﺷﻮد.

 

ﻟﯿﻤﯿﺖ ﺳﻮﺋﯿﭻ  : 
ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻣo ﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﮐﻨﺘﺎﮐﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﺮای آﺷﮑﺎرﺳﺎزی ﺣﻀﻮر ﯾﺎ ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﯾﮏ ﺟﺴﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ ﺟﺴﻢ ﻫﺪف ﺑﺎ ﻣﺤﺮک ﮐﻨﺘﺎﮐﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ، ﻣﺤﺮک از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻋﺎدی ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﮐﺎری ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﮐﻨﺘﺎﮐﺖ ﻫﺎی ﺑﺪﻧﻪ ﺳﻮﺋﯿﭻ را ﻓﻌﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺧﺮوﺟﯽ ﺻﺎدر ﻣﯽ ﺷﻮد .

 

ﺳﻨﺴﻮر  : 
ﯾﮏ ﻧﻮع ﻣﺒﺪل ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻏﯿﺮاﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ورودی را ﺑﻪ ﺳﯿﮕﻨﺎل اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺑﺮای ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﺮﻋﺖ ، دﻣﺎ ، رﻃﻮﺑﺖ ، ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ و ﻏﯿﺮه را ﺑﻪ ﺳﯿﮕﻨﺎل اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ . در ﺻﻨﻌﺖ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﭘﺮداﺧﺖ  .

 

ﺗﺮﻣﻮﮐﻮﭘﻞ    :
ﯾﮏ ﻧﻮع ﺳﻨﺴﻮر دﻣﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ از اﺗﺼﺎل دو ﻓﻠﺰ ﻏﯿﺮ ﻫﻤﺠﻨﺲ در ﯾﮏ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ . اﺻﻮل ﮐﺎر ﺗﺮﻣﻮﮐﻮﭘﻞ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی اﺛﺮ ﺳﯿﺒﮏ اﺳﺖ ) وﻗﺘﯽ دو ﻓﻠﺰ ﻏﯿﺮﻫﻤﺠﻨﺲ از ﯾﮏ ﺳﻤﺖ ﺑﻬﻢ وﺻﻞ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺤﻞ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺣﺮارت داده ﺷﻮد ، در ﺳﻤﺖ دﯾﮕﺮ اﺧﺘﻼف ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ  .

 

ﻟﻮدﺳﻞ :  
ﯾﮏ ﺳﻨﺴﻮر ﻧﯿﺮو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺮو ﯾﺎ وزن را ﺑﻪ ﺳﯿﮕﻨﺎل اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . اﺳﺎﺳﺎ ﻟﻮدﺳﻞ از ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺳﺘﺮﯾﻦ ﮔﯿﺞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭼﻬﺎر ﻋﺪد ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺼﻮرت ﻣﺪار ﭘﻞ وﺗﺴﻮن ﺑﻬﻢ اﺗﺼﺎل دارﻧﺪ.

 

ﺳﻨﺴﻮر ﻓﺘﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ- ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ  :
اﯾﻦ ﺳﻨﺴﻮر از ﯾﮏ ﭘﺮﺗﻮ ﻧﻮری ﻣﺪوﻟﻪ ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺪف ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﯾﺎ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ ﮔﺮدد . ﺳﻨﺴﻮر ﻓﺘﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻧﻮر ﻣﺪوﻟﻪ ﺷﺪه از ﻧﻮر ﻣﺤﯿﻂ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﻮر از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻦ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ در ﻣﺤﺪوده ﺳﺒﺰ ﻗﺎﺑﻞ رؤﯾﺖ ﺗ۴ﺎ ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ ﻧﺎﻣﺮﺋﯽ در ﻃﯿﻒ ﻧﻮری ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.

 

ﺳﻨﺴﻮر اﻟﻘﺎﯾﯽ   :

اﯾﻦ ﺳﻨﺴﻮر ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺧﺎﺻﯿﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺲ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻓﻠﺰ را در ﻣﯿﺪان دﯾﺪ ﺧﻮد دارد.

 

  ﺳﻨﺴﻮر ﺧﺎزﻧﯽ:   
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻮاد   ﻓﻠﺰ و ﻏﯿﺮﻓﻠﺰ  ﺣﺴﺎس ﺑﻮده و ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﻗﻄﻌﻪ ﻣﻮردﻧﻈﺮ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ آن و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺧﺎزﻧﯽ ، ﺳﻮﺋﯿﭻ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . اﯾﻦ ﺳﻨﺴﻮر ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل ﺳﻄﺢ ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود .

 

ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻮﻣﺘﺮ   :
ﯾﮏ ﺳﻨﺴﻮر ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺳﺖ . ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻮﻣﺘﺮ ﯾﮏ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﺑﺎزوی آن ﻣﻘﺪار ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . ﺑﺎ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی ﻣﯿﺰان ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﻦ ﺑﺎزوی ﻣﺘﺤﺮک و ﯾﮑﯽ از ﺳﺮﻫﺎی ﺛﺎﺑﺖ ﻣﮑﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮔﺮدد  .

 

ﮐﺪ ﮐﻨﻨﺪه  Encoder  :  
اﺑﺰاری اﻟﮑﺘﺮوﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﮑﺎن ﯾﺎ ﺣﺮﮐﺖ را ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دﻫﺪ و ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ LED و ﯾﮏ ﺳﻨﺴﻮر ﻧﻮری ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺸﺒﮏ از ﺟﻠﻮی LED ﯾﮏ ﺳﺮی ﭘﺎﻟﺲ در ﺧﺮوﺟﯽ ﺳﻨﺴﻮر ﻧﻮری اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﯾﻦ ﭘﺎﻟﺲ ﻫﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد  .

 

واﺣﺪﻫﺎی ورودی و ﺧﺮوﺟﯽ آﻧﺎﻟﻮگ :  
ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ دارﻧﺪ و ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﻤﯿﺖ ﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺸﺎر ، ﺳﺮﻋﺖ ، درﺟﻪ ﺣﺮارت را ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﺧﺮوﺟﯽ آﻧﺎﻟﻮگ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ . ﺑﺮای ﭘﺮدازش اﯾﻦ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻫﺎ در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻻزم اﺳﺖ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮﻧﺪ . ﻣﺒﺪل ﻫﺎی A/D ﺳﯿﮕﻨﺎل ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ را ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﮐﺪ دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ اﯾﻦ ﮐﺪ ۸ ﺑﯿﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺖ ﺧﺮوﺟﯽ A/D ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ دﻗﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ . ورودی و ﺧﺮوﺟﯽ آﻧﺎﻟﻮگ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﺑﺎزه ۱۰ –۰  وﻟﺖ ﯾﺎ ۲۰ –۰  ﻣﯿﻠﯽ آﻣﭙﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ   .

 

دﯾﻮد ﻧﻮراﻧﯽ LED :  
دﯾﻮدﻫﺎی ﻧﻮراﻧﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﺑﻠﻮر ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدی ﮔﺎﻟﯿﻢ _ آرﺳﻨﯿﮏ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ . ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ، ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﻮﺗﻮن ﻫﺎی ﻧﻮری زﯾﺎدﺗﺮ ﺷﺪه و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺷﺪت ﻧﻮر ﺗﺎﺑﺸﯽ اﯾﻦ دﯾﻮد اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ . اﻣﺮوزه دﯾﻮدﻫﺎی ﻧﻮراﻧﯽ ﺑﺮای ﻧﻮرﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ ،  زرد ، ﺳﺒﺰ و ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ . از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮارد ﻣﻬﻢ ﮐﺎرﺑﺮد دﯾﻮدﻫﺎی ﻧﻮراﻧﯽ ﻣﺎدون ﻗﺮﻣﺰ ، ﻣﺨﺎﺑﺮات ﻓﯿﺒﺮ ﻧﻮری اﺳﺖ .

 

 

NO  و NC :  
ﺑﺮای ﻫﺮ ﮐﻨﺘﺎﮐﺖ دو ﺣﺎﻟﺖ زﯾﺮ ﻣﺘﺼﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ
NC ﯾﺎ در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدی ﺑﺴﺘﻪ ، NO   ﯾﺎ در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدی ﺑﺎز

 

  ﺗﺮاﻧﺲ ﻣﯿﺘﺮ :

ﺗﺮاﻧﺲ ﻣﯿﺘﺮ وﺳﯿﻠﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ وﻟﺘﺎژ را ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ  .

 

ﻣﺪارات ﻣﻨﻄﻘﯽ :   
ﻣﺪاراﺗﯽ ﮐﻪ در آن ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ دارای دو ﻣﻘﺪار ﺑﻮده و ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻋﻤﻠﮕﺮﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﻬﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ را ﻣﺪار ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﯿﻢ . ﻣﺪارات ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﮐﻠﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ : ﻣﺪارﻫﺎی ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ  ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺎز  ، ﻣﺪارﻫﺎی ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ  ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺴﺘﻪ .

 

ﻣﺪارﻫﺎی ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ  ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺎز  : 
در اﯾﻦ ﻣﺪارﻫﺎ ﺧﺮوﺟﯽ ﻟﺤﻈﻪ ﻓﻌﻠﯽ ﺑﻪ ورودی در ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ، ﺑﻌﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻫﺮ ورودی اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ، ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺧﻮد را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ . در ﻣﺪارات ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺎز اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ از ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﻪ ورودی داده ﻧﻤﯽ ﺷﻮد و ﮐﻨﺘﺮل ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺎز زﻣﺎﻧﯽ دﭼﺎر اﺧﺘﻼل ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﺧﺘﻼل ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ای ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮد ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎ از ﺣﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ ، در اﯾﻨﺼﻮرت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻠﯽ از ﮐﻨﺘﺮل ﺧﺎرج ﺷﻮد . ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎﻟﯽ از اﯾﻦ ﻣﺪارات ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﮐﺎری ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻟﺒﺎﺳﺸﻮﯾﯽ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد  .

 

ﻣﺪارﻫﺎی ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺴﺘﻪ  :
در ﻣﺪارات ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻌﻠﯽ ﺧﺮوﺟﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻌﻠﯽ ورودی ﻫﺎ ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻗﺒﻠﯽ ﺧﺮوﺟﯽ۴ ﻧﯿﺰ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ﯾﻌﻨﯽ ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﺪار ﮐﻪ در ﻟﺤﻈﻪ ﻫﺎی ﻗﺒﻞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و در ﯾﮏ واﺣﺪ ﺣﺎﻓﻈﻪ ذﺧﯿﺮه ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ ، ﺑﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻌﻠﯽ ﺧﺮوﺟﯽ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد . در اﯾﻦ ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺮای ﺟﺒﺮان اﺛﺮ  اﺧﺘﻼل ، ﺧﺮوﺟﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﺧﺮوﺟﯽ از ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻮب ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺟﺒﺮان آن اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد . در ﻣﺪارات ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺣﺎﻓﻈﻪ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺮوﺟﯽ را ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ورودی در ﺧﻮد ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ . ﯾﮑﯽ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺣﺎﻓﻈﻪ در ﻣﺪارات ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ ﻓﻠﯿﭗ ﻓﻼپ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .

 

ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻫﺎ :
ﯾﮏ واﺣﺪ ﺣﺎﻓﻈﻪ اﺑﺰاری اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت دودوﺋﯽ ﺟﻬﺖ ذﺧﯿﺮه ﺷﺪن ﺑﻪ آن ﻣﻨﺘﻘﻞ و ﯾﺎ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﭘﺮدازش ﻻزم اﺳﺖ از آن درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد  ﻣﺤﻠﯽ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ، دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﻨﻄﻘﯽ ﯾﺎ ﺣﺴﺎﺑﯽ روی داده ﻫﺎ ، ﺑﺼﻮرت اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺪ ﺷﺪه ﺑﺮای ﻣﺪت زﻣﺎن آﻧﯽ ﯾﺎ داﺋﻢ در آﻧﺠﺎ ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﯽ ﺷﻮد ، ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد . دو ﻧﻮع ﺣﺎﻓﻈﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ دﯾﺠﯿﺘﺎل وﺟﻮد دارد : ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﺎ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺗﺼﺎدﻓﯽ RAM ، ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻘﻂ ﺧﻮاﻧﺪﻧﯽ ROM .
اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺎﻓﻈﻪ RAM ﺑﮕﻮﻧﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺧﻮاﻧﺪ و ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﯾﺎ ﺣﺬف ﻧﻤﻮد اﻣﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺎﻓﻈﻪ ROM ﻓﻘﻂ ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮاﻧﺪن اﺳﺖ و ﻧﻤﯽ ﺗﻮان آن را ﺗﻐﯿﯿﺮ داد . در ﺣﺎﻓﻈﻪ از ﻧﻮع RAM ، ﻣﺤﺘﻮای ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﺎ ﻗﻄﻊ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺮق از ﺑﯿﻦ ﻣﯽ رود . ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻫﺎی PROM  ﯾﮏ ﺣﺎﻓﻈﻪ ROM اﺳﺖ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮوﮔﺮاﻣﺮ PROM در ﺣﺎﻓﻈﻪ PROM  ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و دﯾﮕﺮ  .

 

ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﯿﺴﺖ . ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻫﺎی EPROM و EEPROM ﯾﮏ ﻧﻮع ﺣﺎﻓﻈﻪ ROM ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ای ﮐﻪ در ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﻐﯿﯿﺮ داد . ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ را ﻣﺪت ﻣﺸﺨﺼﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺑﺶ ﻣﺎوراء ﺑﻨﻔﺶ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ، اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ از ﺑﯿﻦ ﻣﯽ رود و EPROM آﻣﺎده ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﻣﺠﺪد ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮای ﭘﺎک ﮐﺮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ داﺧﻠﯽ EEPROM از اﻣﻮاج اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ . ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻫﺎ از ﺟﻨﺲ ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدی ﻫﺴﺘﻨﺪ
واﺣﺪﻫﺎی ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد
۱ – CPU ﮐﻪ واﺣﺪ ﭘﺮدازش ﮐﻨﻨﺪه ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺖ
۲ – CU ﮐﻪ واﺣﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺮدازﻧﺪه اﺳﺖ
۳ – ALU ﮐﻪm واﺣﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻨﻄﻘﯽ و رﯾﺎﺿﯽ اﺳﺖ

 

Boud Rate : 

ﻣﻨﻈﻮر از Boud Rate ﯾﺎ ﻧﺮخ ارﺗﺒﺎط ، ﺳﺮﻋﺖ ارﺗﺒﺎط دو ﺳﯿﺴﺘﻢ دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ اﺳﺖ و اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺖ در ﯾﮏ ﺛﺎﻧﯿﻪ را ﮔﻮﯾﻨﺪ

 

ﮔﺬرﮔﺎه ﯾﺎ BUS :   
BUS در ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ اﺗﻮﺑﻮس ﯾﺎ وﺳﯿﻠﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻮده ، در اﺻﻄﻼح ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی وﺳﯿﻠﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ داده ﻫﺎ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد . در اﯾﻦ ﮔﺬرﮔﺎه ﻗﺴﻤﺘﯽ ﮐﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد ، دﯾﺘﺎ ﺑﺎس Data Bus ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ و ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﻣﺴﯿﺮ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ آدرس ﻫﺎ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد ، آدرس ﺑﺎس Address Bus ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد . اﯾﻦ ﮔﺬرﮔﺎه ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﺧﻄﻮط ﺳﺨﺖ اﻓﺰاری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل داده ﻫﺎ ﺑﯿﻦ اﺟﺰای ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی ، ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد . ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﮔﺬرﮔﺎه ، ﯾﮏ ﻣﺴﯿﺮ ﻣﺸﺘﺮک اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﺑﺨﺸﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﯿﺴﺘﻢ از ﺟﻤﻠﻪ رﯾﺰﭘﺮدازﻧﺪه ، ﺣﺎﻓﻈﻪ و درﮔﺎه ﻫﺎی ورودی و ﺧﺮوﺟﯽ و دﯾﮕﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ . در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی  ﮔﺬرﮔﺎه ﺗﻮﺳﻂ رﯾﺰﭘﺮدازﻧﺪه ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه ، ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از اﻃﻼﻋﺎت اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ . ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﮔﺮوﻫﯽ از ﺧﻄﻮط ، داده ﻫﺎ را اﻧﺘﻘﺎل داده و ﮔﺮوه دﯾﮕﺮ آدرس ﻫﺎی ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار اﻃﻼﻋﺎت را ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ، ﯾﮏ ﮔﺮوه دﯾﮕﺮ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻫﺎی ﮐﻨﺘﺮل را ﺟﻬﺖ ﺣﺼﻮل اﻃﻤﯿﻨﺎن از اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﯿﺴﺘﻢ از ﻣﺴﯿﺮ ﻣﺸﺘﺮک ﺧﻮد ﺑﺪون اﯾﺠﺎد ﺗﺪاﺧﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ، ﻋﺒﻮر ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ از ﮔﺬرﮔﺎه ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎس Control Bus ﮔﻮﯾﻨﺪ . ﮔﺬرﮔﺎه ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪ ، ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ . ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ دارای ۸ ﺑﯿﺘﯽ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ۸ ﺑﯿﺖ از داده ﻫﺎ و ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ دارای ﮔﺬرﮔﺎه ۱۶ ﺑﯿﺘﯽ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ۱۶ ﺑﯿﺖ از داده ﻫﺎ را اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دﻫﻨﺪ    .

 

ﭘﻮرت ﭘﺎراﻟﻞ:    
درﮔﺎﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺼﻮرت ﻣﻮازی و ﻫﺸﺖ ﺑﯿﺖ ﻫﺸﺖ ﺑﯿﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﯾﺎ ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . ﭘﻮرت ﭘﺎراﻟﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺸﺖ ﺧﻂ ارﺗﺒﺎﻃﯽ را ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ارﺳﺎل ﮐﻨﺪ  .

 

ﭘﻮرت ﭘﺎراﻟﻞ   : 
درﮔﺎﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺼﻮرت ﻣﻮازی و ﻫﺸﺖ ﺑﯿﺖ ﻫﺸﺖ ﺑﯿﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﯾﺎ ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . ﭘﻮرت ﭘﺎراﻟﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺸﺖ ﺧﻂ ارﺗﺒﺎﻃﯽ را ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ارﺳﺎل ﮐﻨﺪ  .

ALU :  
ﺣﺎﻓﻈﻪ دارای ﺑﺨﺸﯽ ﺑﻨﺎم ALU ﯾﺎ واﺣﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻨﻄﻘﯽ و رﯾﺎﺿﯽ اﺳﺖ . اﯾﻦ ﺑﺨﺶ در ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﺴﺌﻮل اﻧﺠﺎم اﻋﻤﺎل ﺣﺴﺎﺑﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻤﻊ ، ﺗﻔﺮﯾﻖ ﺿﺮب و ﺗﻘﺴﯿﻢ و اﻋﻤﺎل ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ NOT ، OR ، AND ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.