• مرضیه ابراهیمی
• • تأسیسات ساختمان

آموزش  نقشه کشی تأسیسات بهداشتی :

برای ترسیم نقشه های تأسیسات بهداشتی ضمن آشنایی با نمادهای لوازم بهداشتی ساختمان ابتدا جانمایی این لوازم در گروه های بهداشتی ساختمان مانند آشپزخانه، حمام، توالت و دستشویی تعیین می گردد و پس از آن نحوه ترسیم لوله کشی آب سرد و آب گرم، برگشت آب گرم مصرفی و لوله کشی فاضلاب، هواکش و آب باران شرح داده خواهد شد.

نقشه کشی تأسیسات ساختمان

 جانمایی لوازم بهداشتی :

نمادهای لوازم بهداشتی و لوازم آشپزخانه:

در جدول ۱ــ۱ نمادهای لوازم بهداشتی و لوازم آشپزخانه آورده  شده است.

جانمایی       لوازم     بهداشتی       و  لوازم آشپزخانه:

برای جانمایی وسایل بهداشتی و لوازم آشپزخانه رعایت نکات زیر پیشنهاد می شود:

۱ــ یخچال، اجاق گاز و سینک ظرف شویی بهتر است با فاصله ٔلازم از یکدیگر قرار گیرند

۲ــ   هرگاه سه  وسیله اصلی  آشپزخانه  یعنی  یخچال،ظرف شویی  و اجاق گاز با یک خط فرضی به یکدیگر وصل شوند مثلثی به  وجود می آید که عمدهٔ کار آشپزخانه در آن انجام می شود. این مثلث به مثلث کار مشهوراست.

شکل ۳ــ۱ چند نمونه از جانمایی وسایل آشپزخانه را که با توجه به رعایت مثلث کار صورت گرفته نشان می دهد.

نقشه کشی تأسیسات ساختمان

۳ــ اجاق گاز نباید در نزدیک پنجره قرار گیرد (شکل۴ــ۱).

نقشه کشی تأسیسات ساختمان

۴ــ در صورت استفاده از آب گرم کن یا شوفاژ دیواری آن ها را در آشپزخانه قرار می دهند. برای جانمایی آب گرم کن و شوفاژ دیواری فضایی انتخاب می شود که دسترسی به دودکش آسان باشد (شکل ۵  ــ۱).

نقشه کشی تأسیسات ساختمان

۵ــ جانمایی لوازم بهداشتی و آشپزخانه بایستی به صورتی انجام گیرد که مانع از باز و بسته شدن عادی در و پنجره های ساختمان نشود.پهنای تقریبی وسایل بهداشتی و لوازم آشپزخانه در جدول ۶ــ۱ آورده شده است عمق این لوازم  ۵۰تا۰۶ سانتی متر است.

در شکل ۷ــ۱ نحوه جانمایی لوازم آشپزخانه با مقیاس  ۵۰/ ۱ نشان داده شده است.

لوازم بهداشتی که در حمام نصب می شوند عبارتند از: ۱ زیردوشی   ۲ وان ۳ کف شوی ۴ توالت فرنگی – ۵ – روشویی  با توجه به بزرگی حمام و نظر طراح می توان از یک یا چند وسیله نامبرده استفاده کرد.

در شکل ۹ ۱ جانمایی وان و زیردوشی نشان داده شده است.

شکل ۱۰-۱ چند نمونه جانمایی وسایل بهداشتی حمام را نشان می دهد.

در صورت در اختیار داشتن فضای لازم بهتر است بیده هم به همراه توالت فرنگی جانمایی شود.

شکل ۱۱ – ۱جانمایی وسایل بهداشتی حمام به همراه توالت فرنگی و بیده و روشویی را نشان می دهد.

اندازه لوازم بهداشتی که می توانند در حمام استقرار یابند به شرح جدول ۱۲-۱ است.

جانمایی لوازم بهداشتی توالت: هر سرویس بهداشتی واحد مسکونی باید دارای یک کاسه توالت و یک روشویی باشد.
انتخاب اندازه روشویی از نظر بزرگی و کوچکی به فضای توالت بستگی دارد. در شکل ۱۳-۱ روش های مختلف جانمایی توالت و روشویی نشان داده شده است. به منظور رعایت مسائل شرعی کاسه توالت نباید در راستای قبله قرار گیرد.

فاصله مجاز بین وسایل بهداشتی:

برای استفادهٔ بهتر از وسیله بهداشتی بایستی فاصلهٔ مناسبی بین هر وسیله بهداشتی تا دیوارهای اطراف وسیله بهداشتی و وسایل بهداشتی که مجاور هم قرار دارند وجود داشته باشد. این فواصل در جدول ۱۵  ۱ مشخص شده است.

حداقل فضای مورد نیاز برای جانمایی توالت شرقی و توالت غربی ۱۱۰*۱۵۰ سانتی متر است. شکل های زیر فاصله چند وسیله بهداشتی و لوازم آشپزخانه را نشان می دهد. در صورتی که فاصلهٔ وسایل بهداشتی از دیوار یا دیگر وسایل بهداشتی مناسب است داخل مربع زیر شکل علامت √ و چنان چه فاصله ها مناسب نباشند علامت * قرار دهید.

لوله کشی آب سرد وآب گرم وبرگشت آب گرم مصرفی :

نقشه کشی تأسیسات نماد لوله ها و شیرها

نقشه خوانی:

در شکل نقشه لوله کشی آب سرد و آب گرم مصرفی ساختمان یک طبقهٔ شمالی را نشان می دهد. همان طور که ملاحظه می شود در نقشه های تأسیساتی، قسمت های اصلی پلان کشیده شده و از ارائه جزییات نقشه های معماری مانند اندازه گذاری و نمایش درها خودداری می شود.

شرح نقشه خوانی آب مصرفی از کنتورآغاز می شود. کنتور داخل ملک و نزدیک در ورودی ساختمان قرار دارد پس از کنتور شیر فلکه و شیر یک طرفه قرار دارد لوله آب سرد به سمت داخل ساختمان امتداد یافته و از آن برای وسایل بهداشتی مختلف انشعاب گرفته شده است با توجه به شکل انشعاب ها پس از کنتور به ترتیب عبارتند از:

۱٫ شیر برداشت حیاط

۲٫ ماشین ظرف شویی

۳٫ سینک ظرف شویی

۴٫ آب گرم کن مخزنی

۵ . ماشین رخت شویی

۶ . یخچال

۷ .حمام شامل روشویی، توالت فرنگی، دوش و شیر برداشت پاسیو

۸  .سرویس بهداشتی شامل روشویی، توالت شرقی، مخزن شستشوی و کولر آبی.

نکته ها:

۱٫ خط لولهٔ برداشت آب حیاط تا کنار دیوار حیاط امتداد دارد.

۲ .برای یخچال های مجهز به یخساز و آب سرد کن لوله تغذیه جداگانه در نظر گرفته می شود.

۳ .برای آبیاری گلدان در پاسیو انشعاب آب سرد پیش بینی می شود.

۴٫ از انشعاب فلاش تانک توالت شرقی برای تأمین آب کولرهایی که در پشت بام قرار دارد استفاده شده است.

اما به دلیل این که امتداد لوله ای که به سمت پشت بام حرکت کرده در پلان این » لوله آب کولر « قابل پیش بینی نمی باشد با نوشتن عبارت موضوع را مشخص می کنند.

نقشه کشی تأسیسات

شکل ۱۹  ۱ الف و ب پلان یک ساختمان جنوبی چهارطبقه را نشان می دهد. طبقه همکف پارکینگ بوده و سه طبقه دیگر واحدهای مسکونی تیپ مشابه می باشند. شکل ۱۹  ۱ الف لوله کشی آب سرد همکف را نشان می دهد. کنتور در جلوی در ساختمان قرار داشته و پس از آن لوله کشی آب به سمت داخل ساختمان امتداد می یابد. بعد از کنتور اولین انشعاب شیر برداشت شستشوی پارکینگ بوده و پس از آن لوله تغذیه آب طبقات مسکونی قرار دارد. به این لوله قائم، رایزر گفته و آن را با نشان می دهند. در انتهای مسیر لوله آب R حرف حیاط مشاهده می شود. در شکل ۱۹  ۱ ب لوله کشی آب سرد و آب گرم تیپ طبقات ترسیم شده است. آب سرد ورودی به هر طبقه ابتدا وارد شیر اصلی قطع و وصل واحد مسکونی شده و سپس به وسایل و تجهیزات مختلف انشعاب داده می شود.

همان طور که مشاهده می شود برای تأمین آب گرم مصرفی از آب گرم کن دیواری استفاده شده است. اندازه گذاری لوله های افقی در پلان انجام می شود اما اندازه لوله های رایزر در بالا و پایین خط کنار  حرف R نوشته می شود .

در این پلان تأسیساتی امکان اندازه گذاری لوله های رایزر وجود ندارد زیرا به علت مشابه بودن پلان های هر سه طبقه، از یک پلان استفاده شده است . لذا برای تعیین قطر لوله های رایزر نقشه رایزر دیاگرام ترسیم می شود.

نقشه کشی تأسیسات

نقشه کشی تأسیسات

نقشه کشی تأسیسات

مسیر لوله کشی:

انتخاب مسیر لوله کشی آب سرد و آب گرم و برگشت آب گرم مصرفی طبق مقررات ذکر شده در کتاب مبحث شانزدهم مقررات کلی ساختمان ایران تحت عنوان تأسیسات بهداشتی  صورت می گیرد این ضوابط و مقررات عبارتند از:

۱ .لوله کشی باید در مسیرهایی اجرا شود که همه جا دراطراف لوله ها و دیگر اجزای لوله کشی فضای لازم برای تعمیر، تعویض و کار با ابزار عادی وجود داشته باشد.

نقشه کشی تأسیسات

۲٫مسیر لوله کشی حتی الامکان کوتاه ترین مسیر و کم ترین تغییر جهت را داشته باشد و سعی شود عمود یا موازی دیوار ساختمان باشد. خطوط لوله نیز باید موازی و نزدیک به هم  باشد.

۳ خطوط لوله نباید از داخل دودکش، کانال هوا، چاهک، آسانسور و اتاق برق عبور کند.

نقشه کشی تأسیسات

.۴ مسیر لوله کشی طوری انتخاب شود که در صورت نیاز به تعویض لوله، به مصالح و لوازم بهداشتی آسیب وارد نشود- لوله از زیر سنگ توالت یا زیردوشی عبور نکند

علاوه بر موارد فوق رعایت نکات زیر الزامی است:

۱ .نصب مستقیم پمپ بر روی لولهٔ انشعاب آب شهر مجاز نیست.

۲٫ در نقطه خروج لوله از کنتور شیر قطع و وصل و شیر یک طرفه نصب شود.

۳ .در ورودی لوله ی آب هر آپارتمان باید شیر قطع و وصل و شیر یک طرفه نصب شود.

۴ .بر روی لوله رایزر که حداقل به دو طبقه آب می رساند شیر قطع و وصل و شیر تخلیه نصب شود.

.۵  در صورتی که طول لوله آب گرم بیش از ۳۰ متر باشد، استفاده از لولهٔ برگشت آب گرم مصرفی الزامی است.

۶ . لوله های قائم ممکن است روکار باشند یا داخل شفت قرار گیرند.

۷٫ لوله های افقی ممکن است روکار باشند یا داخل سقف کاذب یا کانال کوچک افقی  قرار گیرند.

۸  .برای ساختمان مسکونی بیش از ۴ طبقه یا بیش از ۱۰ واحد آپارتمانی باید مخزن ذخیره پیش بینی شود.

۹٫ نکات اجرایی در پایین نقشه نوشته شود، مانند:

• لوله کشی در سقف کاذب اجرا شود
• برای عایق کاری از پشم شیشه به ضخامت یک اینچ با روکش آلومینیوم استفاده شود.

http://arianps.ir/%d9%85%d8%b9%d8%b1%d9%81%db%8c-%d9%be%d8%a7%d8%b1%da%a9%db%8c%d9%86%da%af-%d9%87%d9%88%d8%b4%d9%85%d9%86%d8%af/

مرضیه ابراهیمی